Vijf Keer Verwondering
Elke dag gebeuren er dingen die laten zien waartoe wij als mensen in staat zijn. In deze rubriek verzamel ik vijf opvallende berichten die me verbaasden of inspireerden: stuk voor stuk ideeën voor vooruitgang. Niet alles is morgen realiteit, maar elk item laat zien: we zijn onderweg.
1. Het muzikale geheugen dat de juiste snaar raakt
👉 Hoe een muzikaal spel uit Amsterdam misschien betere hersentraining is dan Sudoku (Nautil)
Een team van de Universiteit van Amsterdam ontwikkelde een spel om te onderzoeken hoe we muziek onthouden en het werkt behoorlijk verslavend. De uitdaging: raden of de noten die je hoort overeenkomen met wat je eerder hoorde. De twist? Wat we onthouden (toonhoogte, ritme of klankkleur) verschilt per cultuur.
💡 Dit boeide me meteen, ook omdat het heerlijk ouderwetse internet-tijdverdrijf is. Wat ik er mooi aan vind: wetenschap die je zelf kunt spelen en ervaren. En minstens zo boeiend: hoe cultureel verschillend muzikaal geheugen blijkt te zijn. Bewijs dat brein en cultuur meer met elkaar verweven zijn dan we denken.
2. TikTok’s Engels: On Fleek, oprecht
👉 Tieners en algoritmes geven een wereldtaal opnieuw vorm (Literary Hub)
De Engelse taal verandert razendsnel. Niet door een officieel taalinstituut, maar via TikTok. Tieners, memes en globale remix-cultuur zijn allemaal deel van een onvorspelbare evolutie waar zelfs moedertaal-speakers moeite mee hebben om bij te blijven. Big data en algoritmes helpen dat proces verder sturen.
💡 Dit is waar het internet in uitblinkt: versnellen en openbreken. Net als de boekdrukkunst of televisie vroeger, zorgt TikTok et al ervoor dat miljarden mensen actief meedoen aan taalcreatie. Engels is niet langer “eigendom” van een paar landen, maar wordt telkens opnieuw uitgevonden door velen. Is dit vooruitgang?
3. Excel als Extreme Sport
👉 Een kijkje bij het wereldkampioenschap voor tiener-spreadsheetmeesters (The Guardian)
Een nieuwe documentaire volgt zes jonge Excel-genieën terwijl ze strijden om de wereldtitel spreadsheets. Van Kameroen tot Guatemala trainen deze tieners keihard om de snelste, slimste en meest creatieve data-tovenaars ter wereld te worden.
💡 Dit bracht een glimlach. Het is op een gekke manier inspirerend dat je van Excel een echte sport kunt maken. Maar het mooiste? Een jongen uit Kameroen kwam zo ver dankzij steun van zijn school. Technologie hoeft niet flitsend te zijn om levens te veranderen . Soms zijn het gewoon rijen en kolommen die het verschil maken.
4. Onze planeet op luidspreker
👉 Radarsignalen maken de aarde tot de luidruchtigste planeet in dit deel van de melkweg (New Atlas)
Tot 1930 was de aarde stil. Toen kwamen radar, VHF en microgolf, die allerlei golven uitzenden. Nu schreeuwt onze planeet de ruimte in. Iedereen binnen 200 lichtjaar kan makkelijk horen dat wij er zijn. Wat de vraag oproept: waarom horen wij niets terug?
💡 Dit bericht trok m’n aandacht omdat het de klassieke vraag over buitenaards leven omdraait. Misschien zijn zij stil? Misschien luisteren wij niet goed? Maar een ding is zeker: we hebben onszelf luid en duidelijk zichtbaar gemaakt in de kosmos. Verstoppen kan niet meer. Hallo, universum?
5. Gras houdt het hoofd koel
👉 India blaast geurige, low-tech manier om hitte te verslaan nieuw leven in (Reasons to be Cheerful)
In delen van India worden gebouwen gekoeld met gordijnen van vetiver (khus): natuurlijke matten van graswortels die een zoete geur verspreiden en de temperatuur verlagen. Geen airco, alleen water, wind en wijsheid.
💡 Een “vergeten” idee wordt een toekomstbestendige oplossing. En het is ook poëtisch: geur die bepaalt hoe we temperatuur ervaren. Munt laat je koelte voelen, khus maakt je daadwerkelijk koel. We hebben meer van dit soort oude kennis nodig: lokaal geworteld, wereldwijd relevant.
